Wycena kilimów i jednocześnie rozpoznanie ich faktycznego pochodzenia i wieku, nie jest sprawą ani prostą, ani oczywistą. Wielokrotnie do mojej pracowni kierowane są zapytania dotyczące oszacowania wartości i miejsca powstania konkretnej tkaniny.
Przez lata gromadziłam całą dostępną bibliografię dotyczącą wytwórni kilimkarskich działających na terenach przedwojennej Polski. Książki i czasopisma wydane przed 1945 rokiem oraz publikacje współczesne zapełniają moją bibliotekę. Odszukanie analogii wzorniczych, kolorystycznych oraz rozszyfrowanie wykorzystywanych w różnych kilimkarniach oznaczeń i sygnatur autorów, wymaga dużo czasu i wiedzy.
Wycena kilimów, a ich wiek.
Nieco łatwiejsze wydawało mi się oznaczenie wieku kilimu. W tym wypadku, poza kompozycją istotnymi aspektami był rodzaj i stan włókien użytych do jego utkania. Ostatnio zostałam poproszona o określenie pochodzenia kilimu, który był poddawany w naszej pracowni konserwacji. Wzór kilimu jednoznacznie wskazywał na okolice Lwowa i lata 30-te XX wieku. Moje wątpliwości wzbudził rodzaj i stan włókien. Kilimy z tego okresu są znacznie delikatniejsze. Dlatego też wskazałam Podhale. Właścicielka chciała potwierdzenia, że to jednak Gliniany i dostała je od osób, które na podstawie zdjęć stwierdziły, że ma rację.
Nie miałam wówczas niezbitych dowodów, w dostępnej literaturze fachowej, potwierdzających moje przeczucia, dlatego nie podjęłam dyskusji. Chociaż cały czas miałam wątpliwości. Niedawno wpadła w moje ręce książka napisana przez panią Irenę Huml „Współczesna tkanina polska”. W tej ciekawej publikacji, moją uwagę przykuł fragment opisujący powstanie nowych ośrodków kilimkarskich po 1945 na ziemiach polskich. Tworzyli je ludzie, którzy wyemigrowali z okolic Lwowa i znaleźli nowe domy w Sopocie, w spółdzielniach podhalańskich i w Krakowie.
Powojenne kopie starych kilimów
Spółdzielnia „Ars” założona przez Annę Padlewską w Sopocie : ” …rozpoczęła pracę w dziedzinie kilimów, opierając się na starych wzorach ludowych i dworskich i korzystając wiele z przykładów zawartych w znanej książce Stefana Szumana „O starych kilimach w Polsce i na Ukrainie”, wydanej w 1929 roku. Praktykę tę stosowano przez wiele lat nie tylko na Wybrzeżu, ale również w spółdzielniach podhalańskich i w Krakowie” ( cytat z książki „Współczesna tkanina polska” Ireny Huml 1989r. )
Mogę na podstawie informacji zawartych w tej publikacji stwierdzić, że wiele okazów kilimów, które uznawane są za produkty przedwojenne, powstało już po 1945 roku. W świetle tej wiedzy opieranie się wyłącznie na wzornictwie w wycenie starych kilimów jest błędne i może prowadzić do przeszacowania ich wartości. Nieco łatwiejsze jest umiejscowienie w czasie kilimów sygnowanych, choć wielu z artystów tworzyło zarówno przed jak i po II wojnie światowej.
W przypadku szczególnie cennych i unikatowych kilimów pozostaje wykonanie badań laboratoryjnych, które zawężają przedział czasowy powstania tkaniny.
Klienci, którzy korzystają z pełnego wachlarza naszych usług, określenie pochodzenia oraz wieku kilimu dostają w prezencie od pracowni.
